Shërbimi për Kujdesin Shëndetësor të Nënës dhe Fëmijës

Shërbimi për Kujdesin Shëndetësor të Nënës dhe Fëmijës( IKSHNF) është mbrojtja dhe promovimi i shëndetit dhe mirëqenies së nënave dhe fëmijëve në Republikën e Maqedonisë.Përse nënat dhe fëmijët?

Përparimi i shëndetit të nënës dhe fëmijës si dy grupet më vulnerabël të popullsisë vazhdon të jetë një nga prioritetet më të rëndësishme të qeverive të çdo shteti modern. Republika e Maqedonisë ka bërë shumë në përmirësimin e gjendjes shëndetësore të nënave dhe fëmijëve dhe ka bërë përparim të dukshëm në reduktimin e vdekshmërisë së nënës, foshnjave dhe vdekshmërisë së fëmijëve. Këto tregues shëndetësor pasqyrojnë jo vetëm gjendjen shëndetësore të popullatës në tërësi, por edhe tregues të rëndësishëm të cilësisë së sistemit shëndetësor të vendit. Edhe pse shëndeti i nënave dhe i fëmijëve duket se paraqet sfida të ndryshme, ato janë të lidhura ngushtë dhe në promovimin e tyre, Instituti i Kujdesit Shëndetësor përdor një qasje të integruar, duke filluar nga planifikimi familjar, shtatzënia dhe lindja, kujdesi gjatë periudhës perinatale dhe të foshnjërisë, periudha e fëmijërisë së hershme dhe periudha e adoleshencës.

Historia e Institutit

Institucioni i kujdesit shëndetësor të lindjes dhe fëmijëve është themeluar në vitin 1957 me një vendim të Qeverisë së Republikës Socialiste të Maqedonisë dhe me ndihmë financiare nga UNICEF. Me integrimin e Qendrës së Kujdesit Shëndetësor në Shkup në vitin 1971, Zyra u bë një njësi punuese e Qendrës së Kujdesit Shëndetësor në Shkup dhe me aktivitetet e saj u përfshi më intensivisht në zbatimin e aktiviteteve parandaluese në territorin e Qytetit të Shkupit, por vazhdoi të përmbushë detyrat në nivel shtetëror.

 Aktivitetet:

Përmes punës së tij në fushën e funksioneve thelbësore të shëndetit publik, Instituti siguron një qasje të integruar dhe holistike për përmirësimin e shëndetit të këtyre dy grupeve më të prekshme të njerëzve përmes aktiviteteve të mëposhtme:

• Përcjellja i gjendjes shëndetësore dhe mbrojtja e nënave dhe fëmijëve
• Përcjellja, përpunimi dhe analiza e të dhënave nga statistikat vitale dhe shëndetësore në fushën e kujdesit shëndetësor dhe gjendja e nënave dhe fëmijëve në Republikën e Maqedonisë
  Zhvillimi i sistemeve për monitorimin e treguesve të gjendjes shëndetësore të fëmijëve në aspektin e pabarazisë sociale dhe nëngrupeve socio-ekonomike
  §  Prcjellja e shkallës së vdekshmërisë foshnjore dhe shkalla e vdekshmërisë perinatale në Republikën e Maqedonisë,
  §  Propozon masa për përmirësimin e shëndetit të fëmijëve, adoleshentëve dhe grave në moshën riprodhuese.
  §  Përgatitja e informacionit mbi statusin shëndetësor të grave dhe fëmijëve në Republikën e Maqedonisë

Forcimi i kapaciteteve të profesionistëve të shëndetësisë

• Trajnime dhe seminare të vazhdueshme për edukimin e infermierëve polivalent në të gjitha aspektet e amësisë së sigurt (planifikimi familjar, kujdesi antenatal, materniteti dhe kujdesi i porsalindur në periudhën postnatale, këshillimi infermieror dhe ushqimi plotësues, rritja e duhur dhe zhvillimi i të sapolindurve dhe fëmijëve të vegjël,  fëmijët e lindur në rrezik, si dhe aspektet e shëndetit adoleshent dhe këshillat për gratë lidhur me nevojën për kujdes të rregullt për shëndetin riprodhues
• Trajnime dhe punëtori të vazhdueshme për ekipet e mbipopulluara që punojnë me fëmijët parashkollorë duke përfshirë fëmijët e lindur në rrezik në fushën e promovimit të ushqyerjes ekskluzive me gji, dietën e duhur, zhvillimin e fëmijërisë së hershme, përdorimin racional të antibiotikëve, rëndësinë e vaksinimit të rregullt në promovimin e shëndetit , parandalimi i lëndimeve të fëmijërisë së hershme, etj.

 Aktiviteti shëndetësor-promovues

Leksione shëndetësore-edukative dhe punëtori për fëmijët e moshës shkollore. Ligjëratat zhvillohen në shkollat e mesme sipas klasës duke përdorur metoda bashkëkohore interaktive. Temat janë në fushën e parandalimit të sjelljeve të rrezikshme (përdorimi dhe abuzimi i substancave, sjellja e rrezikshme seksuale, parandalimi i infeksioneve seksualisht të transmetueshme, parandalimi i shtatzënisë adoleshente, sjellja e dhunshme).
§ Përgatitja, shtypja dhe shpërndarja e materialeve të shkruara promovuese shëndetësore: doracakë, udhëzues, broshura, fletëpalosje dhe postera të destinuara për profesionistët shëndetësor, prindërit, adoleshentët dhe grupet e tjera të popullsisë me qëllim promovimin e shëndetit të nënave, fëmijëve dhe adoleshentëve.

• Pjesëmarrja në fushatat e shëndetit publik, siç është festimi i Javës Europiane të Imunizimit, Java Botërore e Ushqyerjes me Gjinj, etj.

Pjesëmarrja në krijimin e politikave për përmirësimin e shëndetit të nënave dhe fëmijëve

• Pjesëmarrja në përgatitjen e dokumenteve strategjike në fushën e shëndetit seksual dhe riprodhues (programe, plane veprimi, strategji, udhëzime)
• Pjesëmarrje në kërkime dhe informacione për politikëbërësit dhe dhënien e sugjerimeve dhe rekomandimeve për promovimin e praktikave ekzistuese, politikave dhe legjislacionit në fushën e amësisë së sigurt.

Forcimi i pjesëmarrjes sociale përmes bashkëpunimit me shoqatat qytetare, shoqatat e grave, shoqatat joqeveritare rome

• Pjesëmarrja në aktivitete të përbashkëta, siç janë hulumtimi, punëtoritë, aktivitetet e avokimit, trajnimet, tribunat, takimet e punës etj. në mënyrë që të rrisë bashkëpunimin me përfaqësuesit e shoqatave civile, komunitetit dhe qytetarëve, dhe të inkorporojë propozimet e tyre në krijimin e politikave që ndikojnë në shëndetin e nënave dhe fëmijëve.

 Pse jemi të pranishëm?

– Në Maqedoni ka mbi 500,000 gra në moshë riprodhuese dhe mbi 500,000 fëmijë të vegjël dhe adoleshentë

– Rreth 24,000 foshnje lindin çdo vit

– Mbi 500.000 fëmijë dhe adoleshentë çdo vit duhet të mbrojnë shëndetin e tyre nga sëmundjet ngjitëse, por edhe nga faktorët e rrezikut të sjelljes
Një numër i madh i familjeve me fëmijë të vegjël kanë nevojë për mbështetje në përpjekjet e tyre për të siguruar një fillim të shëndetshëm për të sapolindurit e tyre dhe mbështetjen për të siguruar rritjen dhe zhvillimin optimal të tyre

– Përafërsisht 300 000 adoleshentë kanë nevojë për mbështetje sociale në promovimin e shëndetit të tyre seksual dhe riprodhues, si dhe aplikimin e stilit të jetesës së shëndetshme që siguron cilësinë e jetës në arsimin e të rriturve

Cilat janë qëllimet?

– Sigurimi i vazhdueshëm i shërbimeve efektive dhe efikase shëndetësore për fëmijët dhe gratë nga një periudhë riprodhuese që lidhen me amësinë e sigurt dhe rritjen dhe zhvillimin e duhur të fëmijëve.

– Rritja e disponueshmërisë, cilësisë dhe qëndrueshmërisë së shërbimeve të kujdesit shëndetësor parandalues për nënat dhe fëmijët.
– Forcimi i kapaciteteve të prindërve, anëtarëve të familjes së ngushtë dhe komunitetit lokal në promovimin e zhvillimit të fëmijërisë së hershme brenda familjes.

– Zbutja e ndikimit të përcaktuesve socialë (varfëria dhe pabarazia sociale) në zhvillimin e treguesve të dëmshëm shëndetësorë në nënat dhe fëmijët.
– Forcimi i kapaciteteve të komuniteteve lokale për të siguruar mbështetje të gjerë sociale në përpjekjet e përgjithshme për përmirësimin e gjendjes shëndetësore të nënave dhe fëmijëve

– Reduktim i mëtejshëm i vdekshmërisë së foshnjave dhe fëmijëve të vegjël.

– Reduktimi i vdekshmërisë perinatale.

– Mbulim i plotë i fëmijëve me imunizim.

– Mbulim i plotë i grave shtatzëna me kujdes cilësor antenatal

– Mbulim i plotë i grave shtatzëna me lindje me masa ndihmëse  profesionale dhe masa për përkujdesjen perinatale të nënave.

– Ngritja e nivelit të ndërgjegjësimit të prindërve për parimet e rritjes së duhur dhe zhvillimit të fëmijëve.
– Forcimi i kapacitetit të Institutit për mbledhjen dhe menaxhimin e të dhënave epidemiologjike të nevojshme për krijimin e programeve efektive për përmirësimin e shëndetit të nënave dhe fëmijëve.

• Vizioni ynë …

Përmes aktiviteteve dhe programeve të ndryshme, zyra kërkon në të ardhmen të krijojë një mjedis në të cilin:

• Të gjitha shtatzënitë do të planifikohen.
• Të gjitha gratë do të arrijnë nivelin optimal të shëndetit të nevojshëm për një shtatëzani të shëndetshme dhe të sigurt.
• Asnjë grua nuk do të përballet me dëmtime të rënda për shëndetin ose vdekjen për shkak të shtatzënisë dhe lindjes.
• Të gjitha foshnjat do të lindin të shëndetshëm.
  • Të gjithë fëmijët dhe adoleshentët do të arrijnë një nivel optimal të shëndetit dhe mirëqenies.
• Të gjitha gratë, të porsalindurit, fëmijët e vegjël dhe adoleshentët do të kenë qasje në kujdes shëndetësor cilësor, duke përfshirë shërbimet e planifikimit familjar, kujdesin për shtatzëninë dhe lindjen e fëmijës,

monitorimin e rritjes dhe zhvillimit të fëmijëve dhe forcimin e aftësive adoleshente e stileve të jetesës të shëndetshme.

• Gratë, fëmijët dhe familja vlerësohen shumë.
• Eliminimi i të gjitha pabarazive shëndetësore.

Instituti për Mbrojtjen e Shëndetit të Nënave dhe Fëmijëve dhe vendi i saj në përparimin gjatë gjithë jetës